Vlada KS utvrdila Nacrt zakona o visokom obrazovanju

Donošenje novog zakona o visokom obrazovanju u Kantonu Sarajevo, koji je Vlada utvrdila u formi Nacrta, izraz je potrebe za boljim uređenjem ove oblasti, bržom integracijom Univerziteta u Sarajevu uz njegovo efikasnije uključivanje u evropski prostor visokog obrazovanja.

Zakonskim rješenjima definiran je model integracije Univerziteta u Sarajevu koji podrazumijeva funkcionalnu integraciju svih procesa i službi organizacionih jedinica u sastavu Univerziteta te koji osigurava potpunu transparentnost svih procesa koji se odvijaju na Univerzitetu u Sarajevu.

Ono što predstavlja jednu od novina u odnosu na dosadašnja zakonska rješenja je propisana obaveza svih visokoškolskih ustanova da uspostave jedinstveni informacioni sistem te odredi i dodjeli korisničku šifru resornom ministarstvu radi ostvarivanja kontinuiranog uvida u baze podataka.

Ovaj sistem će omogućiti visok stepen transparentnosti i funkcionalne povezanosti svih procesa i on će obuhvatiti precizne i potpune podatke o studentima, zaposlenicima (akademskog i neakademskog osoblja) i angažiranom osoblju, nastavnom procesu i naučnoistraživačkom radu, imovini, prostornim i materijalno- tehničkim kapacitetima visokoškolske ustanove neophodnim za obavljanje registrirane djelatnosti.

Po prvi put se zakonski obavezuje visokoškolska ustanova da osigura određene olakšice za kandidate – osobe s posebnim potrebama prilikom upisa u prvu studijsku godinu kao i za studente tokom studija.

Regulira se polaganje ispita studenata pred komisijom, kao i pitanje prolaznosti studenata na provjerama znanja odnosno ispitima, kao i pitanje postojanja sukoba interesa na visokoškolskoj ustanovi kako na ispitima tako i u drugim slučajevima.

Kako je naglašeno, važna novina jeste i propisana obaveza visokoškolskih ustanova da kroz realizaciju nastavnog procesa pripreme studente za poslove koje će studenti moći obavljati na osnovu dodijeljene diplome i to na način da su obavezne u završnoj godini studija osigurati da se nastavni proces najmanje jedan semestar realizira kao praktična nastava.

Služba za zapošljavanje Kantona Sarajevo obavezna je sarađivati sa visokoškolskim ustanovama radi pribavljanja informacija i stvaranja mogućnosti za realizaciju praktične nastave kod pravnih subjekata u javnom i privatnom sektoru.

U dijelu zakona koji propisuje osnove za sticanje i gubitak statusa studenta novina je sadržana u činjenici da je osiguran društveno odgovorniji odnos studenata prema javnim sredstvima na način da student koji se finansira iz Budžeta Kantona ne može obnavljati godinu studija na teret javnih sredstava i zadržati taj status.

Ugrađen je mahanizam koji ne podržava nerad i koji istovremeno stimuliše rad i rezultate, na način da je predviđeno da mjesto studenta koji je finansiran sredstvima iz Budžeta Kantona i koji obnavlja godinu studija, zauzima student koji je plaćao svoj studij, pod uslovom da ostvari odgovarajući prosjek ocjena tokom studija.

Zakon uređuje statuse akademskog osoblja, kriterije za njihov izbor. Također, zakonskim rješenjem predviđeno je da Registar publikacija utvrđuje resorno ministarstvo, a ne visokoškolska ustanova kao što je to bio slučaj u ranijim zakonskim tekstovima.

Precizno su propisani postupak i uslovi za odobravanje angažmana člana akademskog osoblja na drugoj visokoškolskoj ustanovi. Kao uslov za angažman na drugoj visokoškolskoj ustanovi propisana je obaveza člana akademskog osoblja da podnese pisani zahtjev dekanu u kojem se precizno moraju navesti zakonom propisani elementi.

Uređuje se pitanje angažmana na drugoj organizacionoj jedinici odnosno na fakultetu/akademiji u okviru iste visokoškolske ustanove, gdje je fokus na racionalizaciji i poštivanju standarda i normativa. Propisano je da članu akademskog osoblja prestaje radni odnos na visokoškolskoj ustanovi s navršenih 65 godina života.

U dijelu koji reguliše finansijsku integraciju, nadzor, izvještavanje i finansiranje predložene su novine u odnosu na dosadašnja zakonska rješenja te ustanovljeni mehanizmi za ostvarivanje transparentnosti u finansijskim tokovima na Univerzitetu u Sarajevu, kao javnoj visokoškolskoj ustanovi.

Predviđeno je da Vlada utvrđuje školarinu kao vrstu participacije troškova studija koju su obavezni plaćati studenti koji se finansiraju iz Budžeta, dok je pravo visokoškolske ustanove kao javne ustanove da (Upravni odbor na prijedlog Senata) utvrdi školarinu kao vrstu participacije troškova studija koju su obavezni plaćati studenti koji sami snose troškove studija i to u svim statusima.

Zakon reguliše još mnoge različite segmente koji se tiču sveukupnog procesa obrazovanja, a kako će o ovom nacrtu izjašnjavat se zastupnici Skupštine Kantona Sarajevo, javnost će imati priliku upoznati se sa svim predloženim zakonskim rješenjima.

Razlog za donošenje zakona o visokom obrazovanju predstavlja i potreba naglašenijeg povezivanja visokog obrazovanja i naučnoistraživačke djelatnosti na području KS, kao i intenziviranje saradnje sektora visokog obrazovanja i privrednog sektora.

Dinamika i pravac razvoja društvenih procesa u međunarodnim i nacionalnim okvirima iziskivala je i adekvatno pozicioniranje visokoškolskih ustanova na području KS te definiranje kvalitativno drugačijeg odnosa KS kao osnivača sa Univerzitetom u Sarajevu kao javnom visokoškolskom ustanovom, kao i drugim ustanovama ove djelatnosti, saopćeno je iz Press službe KS.