Poziv iz Vijeća Evrope: BiH da pojača napore protiv pranja novca i financiranja terorizma

Odbor stručnjaka Vijeća Evrope za evaluaciju mjera za sprečavanje pranja novca i finansiranje terorizma (MONEYVAL) stava je da Bosna i Hercegovina mora poboljšati razumijevanje rizika finansiranja terorizma, posebno u vezi s neprofitnim organizacijama i digitalnom imovinom, povećati efikasnost Finansijsko-obavještajne jedinice, prioritizirati istrage pranja novca i poboljšati koordinaciju među institucijama, navodi se u novim preporukama.

Preporuke za unapređenje sistema

U najnovijem izvještaju koji se zasniva na evaluaciji sprovedenoj između 12. i 28. februara 2024. godine, analizira nivo usklađenosti BiH sa 40 preporuka Radne grupe za finansijske mjere (FATF) i daje preporuke za unapređenje sistema.

Istaknuta je potreba jačanja sistema oduzimanja imovine stečene kriminalom i eliminaciju zakonske praznine u implementaciji ciljanih finansijskih sankcija. Iako su vlasti preduzele određene korake, izvještaj upozorava da još uvijek ne postoji efikasan sistem upravljanja zaplijenjenom imovinom na državnom nivou.

Rok u februaru

---

Stavljanje BiH na sivu listu Moneyvala će blokirati otvaranje pregovora sa EU

Navedeno je da BiH treba poboljšati nadzor nefinansijskih subjekata zasnovan na procjeni rizika i podsticati veću međunarodnu saradnju u istragama finansijskog kriminala.

Izvještaj navodi da vlasti u BiH generalno razumiju rizike pranja novca, ali njihovo razumijevanje rizika finansiranja terorizma ostaje ograničeno. Iako postoje nacionalne strategije za AML/CFT, nije jasno da li su svi ključni rizici adekvatno obuhvaćeni, a koordinacija na državnom nivou je nedovoljna. Ipak, na operativnom nivou postoje primjeri dobre saradnje među institucijama, navodi se u izvještaju.

Jedan od problema koje MONEYVAL ističe je efikasnost Finansijsko-obavještajne jedinice (FIU), koja koristi finansijske obavještajne podatke iz izvještaja o sumnjivim transakcijama i gotovinskim transakcijama. Stručnjaci smatraju da ona treba proširiti svoje izvore informacija. Također, većina izvještaja o sumnjivim transakcijama odnosi se na poreske prekršaje, dok su prijave vezane za finansiranje terorizma rijetke i ne odražavaju nacionalni profil rizika.

Nije postojao koherentan okvir

MONEYVAL naglašava da tokom većeg dijela analiziranog perioda nije postojao koherentan okvir za ciljane finansijske sankcije (TFS). Identifikacija subjekata za TFS postoji, ali je efikasnost ovog procesa oslabljena značajnim kašnjenjima.

Također, BiH nije sprovela zamrzavanje imovine povezane s finansiranjem terorizma, a neprofitne organizacije nisu adekvatno nadzirane u smislu moguće zloupotrebe. Nedostaju aktivnosti i inicijative usmjerene na prevenciju finansiranja terorizma u neprofitnom sektoru, a nadzor zasnovan na procjeni rizika nije uspostavljen.