U ovom rudniku u FBiH su nestali milioni KM, a ugalj skoro da nije iskopan!

Rudnik Đurđevik koji posluje u okviru koncerna Elektroprivrede BiH, prema nalazima Ureda za reviziju, katastrofalno je poslovao u 2023. godini zbog čega je uprava ovog rudnika dobila negativno mišljenje.

Kada je riječ o eksploataciji uglja ili nabavkama mehanizacije nalazi revizora imaju čak obilježja krivičnih djela!. Ovim rudnikom je tokom 2023. godine rukovodio direktor Husein Trumić, imenovan 17. juna 2022. godine na period od četiri godine.

Akumulirani gubitak

Đurđevik je, prema nalazima revizora, ostvario gubitak u 2023. godini u iznosu od 21.271.845 KM, a akumulirani gubitak na 31. 12. 2023. godine iznosio je 53.895.726 KM i premašio je iznos osnovnog kapitala za 12.091.798 KM.

Revizori navode da Đurđevik ne raspolaže vlastitim kapacitetima za realizaciju planirane proizvodnje uglja (846.000 tona) u 2023. godini, zbog čega je planirao da se radovi u jednom od površinskih kopova (PK „Višća II“) ustupe vanjskom izvođaču radova. Zaključili su ugovor sa grupom ponuđača „Junuzović – Kopex“ d.o.o. Lukavac i „Beat BH“ d.o.o. Živinice. Prema zaključenom ugovoru, predviđeno je da se u periodu juli – decembar 2023. godine proizvede 291.000 tona uglja, no proizvedeno je svega 3.254 tone!

Mnogo toga su revizori utvrdili kada su u pitanju usluge odnosno troškovi izvođenja rudarskih radova na otkrivanju i eksploataciji uglja koji su nastali realizacijom ugovora zaključenim sa grupom ponuđača koju čine Junuzović kopex d.o.o. Lukavac i Beat BH d.o.o. Živinice u vrijednosti od 78.513.021 KM na period od dvije godine.

-Uvidom u dokumentaciju utvrdili smo da nisu bile knjigovodstveno evidentirane obaveze za usluge izvođenja rudarskih radova na otkrivci i eksploataciji uglja na PK „Višća II) u ukupnom iznosu od 10.144.078 KM (nisu knjigovodstveno evidentirani: račun za novembar u iznosu od 5.286.703 KM, te račun za decembar u iznosu od 4.900.525 KM. Navedeno je imalo za posljedicu da su obaveze prema dobavljačima potcijenjene za 10.144.078 KM, rashodi su potcijenjeni za 8.707.033 KM, a iskazani finansijski rezultat je precijenjen za 8.707.033 KM – naveli su revizori.

Prema izjavama odgovornih osoba, kako su naveli, fakture za izvršene radove na otkrivanju i eksploataciji uglja za novembar i decembar nisu knjigovodstveno evidentirane jer zapisnike o izvršenim radovima nisu odobrili svi članovi Stručnog tima za nadzor nad izvođenjem rudarskih radova. Revizorima nije prezentirana ni dokumentacija na osnovu koje bi se moglo potvrditi da su prema izvođaču radova poduzete aktivnosti na osporavanju faktura za izvršene radove u novembru i decembru, niti je dato obrazloženje zbog čega to nije učinjeno.

Išli u korist ponuđača

Inače, tenderska dokumentacija za ovu nabavku, ističe se, mijenjana je tri puta. Mijenjane su stavke o penalima, kao i o visini garancije, sve u koristi ponuđača, a na štetu rudnika. Dva člana Komisije su izdvojila mišljenja jer su uvidjeli da će nastupiti šteta. Između ostalog nije definisan kvalitet uglja. No, ugovor je ipak zaključen, krajem maja 2023., a radovi su započeli u julu. Do decembra je ustanovljeno je da je eksploatacija uglja iznosila tek 1,65 posto u odnosu na planiranu!

-Također, dobavljač nije u pisanoj formi obavijestio ugovorni organ ukoliko zbog objektivno-tehnoloških razloga nije u mogućnosti izvoditi radove prema predviđenoj dinamici i nije tražio saglasnost za odstupanje od predviđene dinamike. Ukupno fakturisano Društvu za rad izvođača je 27.290.439 KM, dok je prihod od proizvodnje uglja koji je proizveo izvođač radova iznosio 900.648 KM. Navedeno je da su prethodni zapisnici potpisani, očekujući da će dobavljač u većem dijelu nadoknaditi propuštenu proizvodnju do kraja godine, ali se to nije desilo – istaknuli su revizori.

Štaviše, iako su ugovorom propisane ugovorne kazne, način realizacije garancije za dobro izvršenje posla, kao i okolnosti za raskid ugovora ukoliko dobavljač ne izvršava ugovorne obaveze, do kraja obavljanja revizije niti jedna od pravnih mogućnosti za neizvršavanje ugovorenih obaveza nije poduzeta, a prihvaćene su sve fakture dobavljača.

Teški propusti utvrđeni su u kod iznajmljivanja opreme u procijenjenom iznosu od 1.521.000 KM. Provedena su četiri otvorena postupka za nabavku usluga iznajmljivanja mehanizacije (buldožera, gredera, rovokopača gusjeničara i utovarača). Uvidom u provedene postupke i zaključene ugovore utvrđeno je da nije vršena prethodna provjera tržišta te da su za iste mašine od istog dobavljača zaključene različite cijene po satu rada mašine.

Uprava saglasna s revizorima!

– Kao primjer navodimo sljedeće: Junuzović Kopex d.o.o. Lukavac – Buldožer minimalne snage 260 kW cijena u aprilu je bila 315,90 KM po satu, u julu 316,22 KM po satu, a u novembru 351 KM po satu; Harmeli d.o.o. Banovići – utovarivač kapaciteta minimalno 3m3 u martu 109,62 KM po satu, a u julu 116,99 KM po satu. Društvo nije dostavilo dokaz kojim bi potvrdilo da se zaista izvršila analiza opravdanosti njihovog angažovanja, imajući u vidu da navedene mašine predstavljaju osnovno sredstvo za rad i da Društvo raspolaže odgovarajućom mehanizacijom za obavljanje poslova za koje se angažuju treća lica. Za izvršene usluge samo od Junuzović Kopex d.o.o. Lukavac (28.078.516 KM) Društvo je moglo nabaviti značajan broj rudarskih mašina koje su tražene tenderskom dokumentacijom, a neophodne su za obavljanje redovne djelatnosti Društva – ustanovili su revizori.

Zanimljivo, na dostavljeni Nacrt izvještaja o izvršenoj finansijskoj reviziji za 2023. godinu Uprava Đurđevika je 8. 8. 2024. godine dostavila komentar, u kojem je navela da je saglasna sa Nacrtom izvještaja?!