Vučićeva i Dodikova fešta: “Svesrpski sabor” Srbije i bh. entiteta RS

Od molebana za Srbiju i Republiku Srpsku, preko deklaracije, do folklora.

Tako je zamišljen “svesrpski” sabor pod nazivom “Jedan narod, jedan sabor – Srbija i Srpska”.

Sa idejom da potvrdi srpsko jedinstvo, ova manifestacija najavljena i kao “velika fešta”, održava se u subotu u Beogradu.

View this post on Instagram

A post shared by Aleksandar Vučić (@buducnostsrbijeav)

Učestvuju predsjednik Srbije Aleksandar Vučić i predsjednik bh. entiteta Republika Srpska (RS) Milorad Dodik, kao i zvaničnici najviših institucija Srbije i RS, podsjeća Radio Slobodna Evropa.

Takođe su najavljeni i predstavnici Srba iz regiona i crkveni velikodostojnici Srpske pravoslavne crkve.

Sabor se održava u trenutku pojačane retorike vlasti o “ugroženosti srpskog naroda” zbog usvajanja Rezolucije o genocidu u Srebrenici u Ujedinjenim nacijama, čemu su se protivili Beograd i Banjaluka.

Srbija je lobirala protiv usvajanja rezolucije, jer zvanični Beograd uprkos presudama međunarodnih sudova ne priznaje genocid u Srebrenici i koristi kvalifikaciju “strašan zločin”.

Prvobitno je sabor trebalo da se održi 5. i 6. maja na dva vjerska praznika Uskrs i Đurđevdan.

Ali je Dodik zahtijevao da se pomjeri nakon usvajanja Rezolucije o Srebrenici, u kojoj su pripadnici Vojske Republike Srpske u julu 1995. ubili preko 8.000 Bošnjaka.

Rezolucija kojom se 11. juli proglašava Međunarodnim danom skećanja na genocid u Srebrenici i osuđuje negiranje genocida i veličanje ratnih zločinaca, usvojena je 23. maja.

Kako će sabor izgledati?

Sabor započinje molebanom u Hramu Svetog Save, kako je najavljeno, za Srbiju i Republiku Srpsku.

Onda će uslijediti sastanak najviših zvaničnika Srbije i Republike Srpske i patrijarha Srpske pravoslavne crkve Porfirija.

A potom i zajednička sjednica dvije vlade na kojoj je najavljeno prisustvo i crkvenih velikodostojnika.

Na toj sjednici trebalo bi, kako je najavljeno, da bude usvojena deklaraciji o zaštiti nacionalnih i političkih prava i zajedničkoj budućnosti srpskog naroda.

Centralno obilježavanje manifestacije biće na centralnom Trgu republike uz 48 folklorna ansambla i 2.500 igrača.

Događaj se završava u večernjim satima vatrometom iz, kako je najavljeno, “Parka Republike Srpske”.

Šta se zna o najavljenoj deklaraciji?

Dan pred održavanje sabora, deklaracija se još usaglašavala.

U Beogradu su naglasili da je sasvim sigurno da će taj dokument imati “snažno uporište” u Dejtonskom mirovnom sporazumu i Ustavu Bosne i Hercegovine.

To je najavio ministar za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja Nemanja Starović, gostujući 7. juna na RTS-u.

Dejtonskim sporazumom je 1995. okončan rat, a Bosna i Hercegovina definisana kao država dva entiteta – Federacije BiH i Republike Srpske i Brčko distrikta.

Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić rekao je novinarima 7. juna da Srbija želi da pokaže “ne uvijek jedinstvo stavova, ali jedinstvo u opredjeljenju da ne krijemo pripadnost istom narodu”.

“Što se tiče Republike Srpske (želimo da pokažemo) poštovanje Dejtonskog mirovnog sporazuma, što se tiče i Srbije i RS vojnu neutralnost i mnogih drugih principa”, dodao je.

Vlada Srbije je dan uoči Svesrpskog sabora usvojila više protokola i memoranduma o saradnji sa Vladom Republike Srpske.

Zašto je sabor bio potreban?

Sabori, kao način donošenja odluka, praktikovani su u davna vremena.

Ovaj stari narodno-crkveni model odlučivanja, koji potiče iz srednjeg vijeka, sada su na scenu vratili Vučić i Dodik.

Marko Milosavljević iz Inicijative mladih za ljudska prava ocijenio je za RSE da se na taj način zaokružuje koncept “srpskog svijeta”.

“Građanima srpske nacionalnosti i u Srbiji i u Bosni i Hercegovini je predstavljen njihov etnicitet kao najvažniji identitet, a ne njihova građanska prava i slobode, koje se tu stavljaju sa strane”, ocenio je.

Ideju “srpskog svijeta” proklamovao je proruski potpredsjednik Vlade Srbije Aleksandar Vulin, kada je bio na čelu Ministarstva odbrane, dok je predsjednik Srbije Aleksandar Vučić negirao da je to zvanična politika.

Komentarišući održavanje sabora, Milosavljević kaže da se kroz aktivnosti tog događaja vidi velika uloga Srpske pravoslavne crkve, ali ne na način koji Ustav Srbije dopušta.

“Nego vidimo eklatantno gaženje principa sekularnosti”, rekao je Milosavljević.

Napominjući da su kulturna i privredna saradnja legitimne, on kaže da najava deklaracije izaziva “sumnju i čak i neku vrstu straha”, posebno prema narodima u regionu Zapadnog Balkana.

Dodik pred sabor bio sa Putinom

Premijer Srbije Miloš Vučević i predsjednica Skupštine Ana Brnabić dočekali su 7. juna na prelazu Sremska Rača zvaničnike Republike Srpske.

Milorad Dodik, predsjednik Republike Srpske, dolazi na sabor poslije još jednog susreta sa ruskim liderom Vladimirom Putinom sa kojim je razgovarao u Sankt Peterburgu.

Dodik, proruski lider Srba u BiH, koji je pod američkim i britanskim sankcijama, zahvalio je Putinu što Rusija na Generalnoj skupštini UN nije glasala za Rezoluciju o Srebrenici.

Putin je uzvratio da Rusija ne mijenja stav u vezi sa Dejtonskim sporazumom, te naveo kako je “Dejton osnov za očuvanje situacije u BiH, ali i za razvoj”.

Dodik se sastao sa Putinom u trenutku najnovije političke krize u BiH, izazvane potezima vlasti bh. entiteta RS nakon usvajanja Rezolucije o Srebrenici.

Vlada RS je 30. maja imenovala radnu grupu sa ciljem izrade predloga sporazuma o “mirnom razdruživanju” u Bosni i Hercegovini.

Uoči sabora Dodik je najavljivao da će tražiti podršku Srbije u vezi sa “razdruživanjem” Republike Srpske i Federacije BiH.

Na to je Vučić odgovorio da “ne može” da komentariše inicijativu o razdruživanju i da je pozicija Srbije poštovanje Dejtonskog sporazuma.

Pokušaj otcjepljenja bio bi direktno kršenje Dejtonskog mirovnog sporazuma i Ustava Bosne i Hercegovine kojima je definisan i status dva entiteta.