U 98. godini
Umro je čovjek koji je stvorio Evropsku uniju kakvu poznajemo
Delors je kao šef izvršne vlasti Evropske unije od 1985. do 1995. bio glavni zagovornik ideje “sve povezanije unije”, što je uključivalo usvajanje jedinstvenog tržišta i stvaranje eura
Bivši predsjednik Evropske komisije Jacques Delors, koji je nazivan arhitektom moderne Evropske unije, preminuo je u snu u dobi od 98 godina, potvrdila je njegova kćerka. Francuski predsjednik Emmanuel Macron oprostio se od Delorsa nazvavši ga “neiscrpnim arhitektom naše Evrope”.
Jacques Lucien Jean Delors rođen je u Parizu 1925. godine u pobožnoj katoličkoj porodici. Diplomirao je ekonomiju na Sorboni i slijedio oca u karijeri u centralnoj banci.
Član sindikata od mladosti i nepokolebljivi branitelj radničkih prava tokom svog života, Delors se pridružio Socijalističkoj stranci 1970-ih, pažljivo balansirajući svoju politiku sa svojim vjerskim uvjerenjima.
Nakon dvogodišnjeg mandata u Evropskom parlamentu, gdje je vodio odbor za ekonomska pitanja, služio je kao ministar finansija, privrede i budžeta pod predsjednikom Francoisom Mitterandom, dobivši mjesto u prvom redu u oblikovanju ekonomske politike u Evropi u ranih 1980-ih.
Britanci ga smatrali simbolom uplitanja Bruxellesa
Delors je kao šef izvršne vlasti Evropske unije od 1985. do 1995. bio glavni zagovornik ideje “sve povezanije unije”, što je uključivalo usvajanje jedinstvenog tržišta i stvaranje eura. Njegove ideje naišle su na oštro protivljenje u Ujedinjenom Kraljevstvu od Margaret Thatcher, Johna Majora i britanske štampe, koja ga je vidjela kao modernog Karla Velikog.
Za one koji su bili skeptični prema integraciji, posebno u Ujedinjenom Kraljevstvu, Delors je smatran simbolom uplitanja Bruxellesa. Bio je predsjednik Evropske komisije u tri mandata, duže od svih ostalih. Poživio je dovoljno dugo da doživi trenutak kad je Ujedinjeno Kraljevstvo odlučilo napustiti njegov evropski projekt, na referendumu o Brexitu 2016.
Uz jedinstveno tržište i euro, u njegovom je mandatu stvoren šengenski sporazum za putovanja i program Erasmus za studentske razmjene. Britanska Konzervativna stranka pod Margaret Thatcher smatrala je poteze prema federalnoj Evropi negativnima.
Odbio se kandidirati za predsjednika Francuske
Thatcher je opisala Delorsov izvještaj iz 1989. u kojem se poziva na ekonomsku i monetarnu uniju kao neprihvatljiv, jer bi on izvukao ovlasti nad mnogim ekonomskim politikama iz ruku britanskog parlamenta. Nakon što je napustio svoj položaj 1995., Delors se odbio kandidirati za francuskog predsjednika, uprkos ogromnoj prednosti u anketama.
O sebi je Delors jednom rekao: “Ja se ne skrivam. Radim greške, gubim živce. Ali ljudi kažu, ‘taj tip, on je čovjek’.’ Nikada neću biti veliki političar jer ne mogu brinuti o svom imidžu.” Ostao je vjeran svojim federalističkim idealima.
Tokom evropske dužničke krize 2010.-2013. često je govorio o svojoj vjeri u jedinstvenu valutu, euro, dok je priznavao njene greške kao projekta pokrenutog uz snažnu političku volju, ali nedovoljnu ekonomsku podršku. Nedavno je upozorio na opasnosti populizma u Evropi, pozivajući da se poduzmu hrabri potezi nakon Brexita.
