Kako se policija obračunavala sa prostitucijom u Sarajevu 1941. godine

U arhivi Infobiroa, kojoj Fokus.ba ima pristup, pronašli smo serijal tekstova o policijskoj akciji koja je bila usmjerena protiv ilegalne prostitucije u Sarajevu. Tekstove je objavila Jugoslovenska pošta u julu 1940. godine.

Posljednjih par mjeseci organi sarajevske krivične policije počeli su sa opsežnim lovom na sarajevsko podzemlje. Skitnice, kriminalci, prostitutke, zločinci, koji su preko zime razvijali veliki posao, osjetili su “vruće pod tabanima”.

Isto kao što štakori i miševi izlete iz svojih rupa, kad osjete paljevinu, tako je i sarajevski “underworld” počeo da se komeša. Provalničke bande padale su u policijske klopke jedna za drugom. Racije su čistile svo blato grada …

“Legla tajne prostitucije”

Da u Sarajevu postoje legla tajne prostitucije, u kojima bez ikakvog ljekarskog nadzora žive u nedozvoljenim odnosima sa velikim brojem građana i slučajnih putnika, bilo je mnogim poznato. O tome smo mi svojevremeno opširno pisali.

Ali, da se dopro u tajno bludilište nije dovoljno samo adresa. Postojali su podzemni kuloari, koji su dovodili do faktičnog stanja i veze. Da se oni pronađu, potrebni su veliki napori, veze i umješnost. Ipak je organima sarajevske policije, poslije nekoliko dana pažnje, pošlo za rukom da pronađe jedno bludilište, novu sarajevsku “Jošivaru”.

To je kuća br. 8 u Kralja Tvrtka ulici. Arbiter za sve te prljave poslove bila je Zora Amidžić, poznati makro iz Šenoine ulice, gdje je imala pogodne prostorije za iste svrhe u kući br. 10. Opsežnom istragom, policija je ustanovila da su u njen stan dolazili razni parovi, od kojih je uzimala honorar (proviziju).

U isto vrijeme ona je vršila »narudžbe« oba pola, te ih dovodila u određeno vrijeme u kuću. Za takav posao honorar je bio masniji. Kod nje su se svraćali mnoge žene od 17 godina pa naviše, obično sarajevske “trotoarke” ili, kako ih drugi nazivaju “kamenjarke”.

Blud se vršio obično danju, do 10 časova naveče. No, nisu samo “trotoarke” bile preprodavane. Demon “bijelog robija” — kroz svoja nezasitna usta, progutao je i nekoliko mladih djevojaka, koje su do tada bile “virgo intacta”. Svojim velikim podvodiljskim sposobnostima Zora Amidžić uspjela je da ih baci u blato grada.

Nagovješteni rat bez “ultimatuma” organa sarajevske krivične policije protiv skrovitih bludilišta, primljen je od strane trgovaca “bijelim robljem” sa zaprepaštenjem. Njihov strah ipak nije bio toliki, a da se nisu u novoj situaciji znali snaći, t. j. pokušati da kamufliraju svoj prljavi posao. I pored sve lisičje lukavosti kojima su raspolagali, ipak je “lov” policije toliko napredovao da se u njenoj mreži našlo nekoliko arbitera za podvođenje.

Čekaju na pretres

U zatvoru Okružnog suda čekaju na pretres Zora Amidžić, Katica Novak, Zrikava Ankica i baba Petrušić. Pošto su glavne jazbine, podvodačke prostitucije već raščišćene, rat je nastavljen, ali ovaj put protiv javnih lokala. Prilikom posljednje racije, organi krivične policije ušli su preko barikada fingiranog »reda« i »mira« u podrum “Rodi godina”«” u Dobrovoljačkoj ulici.

To je jedna špilja sa malim prozorima) kroz koja se ne vidi ništa od prljavštine, a da su stakla slučajno i čista, kroz njih bi se vidjele samo cipele prolaznika. Nekoliko polupanih stolica, podium za svirače u veličini jednog kvadratnog metra, kafeodžak i memljivi zidovi!

Najvažniji inventar ove kafane su žene od 16 do 30 godina, koje redovno zalaze u kafanu. Prilikom racije, uhvaćene su tri. Ljekarski pregled donio je strahovite rezultate. Sve tri su bile oboljele od najgorih veneričnih bolesti, te su upućene u bolnicu. Povedena je istraga koja je donijela katastrofalne rezultate: kafana ima dozvolu samo za točenje kafe i čaja, a točila su se preko zabrane sva alkoholna pića.

“Posluga” koju su sačinjavale žene, bila je samo jedan artikl koji je vlasnica Ruža Odak držala i prodavala kome je htjela, kao i druge žene koje su tu zalazile. Mjesto bluda bilo je u istoj kući na spratu, gdje je stanovala vlasnica sa četvero svoje djece. Dok su djeca spavala, “gosti” su dolazili sa “djevojkama” i provodili nesmetano blud. U “ordinaciju” su dolazili ljudi sa dna i kriminalni tipovi, hamali i kočijaši. Daljnjom istragom ustanovljeno je da oni nisu bili jedini “pacijenti”.

Porazna je činjenica, da su tu ostavljali svoju mladost trgovački pomoćnici, šegrti, a što je najinteresantnije i đaci, kako oni čija se kuća nalazi u gradu tako i oni iz internata koji nisu imali mogućnosti da dolaze noću. Može se misliti šta je ta omladina mogla odnijeti iz ovog i sličnih lokala. Vlasnica podruma “Rodi godina” Ruža Odak uhapšena je zajedno sa njenim djevojkama. Istraga se nastavlja.