konačna presuda
Krivi su i za UZP! Stanišić i Simatović osuđeni na po 15 godina zatvora
Pred Haškim tribunalom nijedan državni funkcioner Srbije ranije nije bio osuđen za umiješanost u rat u BiH
Stanišić i Simatović osuđeni su pravosnažno na po 15 godina zatvora!
Apelaciono vijeće je prihvatilo žalbu tužilaštva i zaključilo da su odgovorni za Udruženi zločinački pothvat (UZP) koji je za cilj imao nasilno uklanjanje nesrpskog stanovništva kroz cijelo trajanje rata u BiH.
Ovom presudom proglašeni su krivim i za zločine u Bijeljini, Zvorniku, Doboju, Trnovu, Bosanskom Šamcu i Sanskom Mostu.
Predsjedavajuća petočlanog Apelacionog vijeća Graciela Gatti Santana kazala je da je ovo konačna presuda nakon postupaka započetih pred Međunarodnim krivičnim sudom za bivšu Jugoslaviju, čiji je nasljednik Mehanizam.
Predsjedavajuća Santana se osvrnula na zaključke Pretresnog vijeća u vezi sa odgovornošću optuženih za zločine u Bosanskom Šamcu kroz obuku pripadnika koji su učestvovali u zauzimanju ove opštine. Ona je ukazuje na žalbene navode Odbrane Stanišića na ovu presudu.
Stanišić i Simatović osuđeni na po 15 godina zatvora i za udruženi zločinački poduhvat za sve opštine u BiH.
— Denis Dzidic (@DenisDzidic) May 31, 2023
Suština razlike je da je Apelaciono vijeće zaključilo da je SDB plaćao Arkanovce koji su 95 činili ubistva. Ta razlika je bila takve prirode da je prošao UZP.
Predsjedavajuća Santana prešla je na dio presude po žalbi Tužilaštva. Kazala je da je Tužilaštvo eliminisalo svaku sumnju da je Služba državne bezbednosti (SDB) plaćala ljude koji su vodili Srpsku dobrovoljačku gardu, isplaćivala značajne iznose novca i da su Stanišić i Simatović bili odgovorni za te isplate.
Prvi osuđeni funkcioner iz Srbije
SDB je, podsjetimo, u to vrijeme bio pod direktnom komandom predsjednika SR Jugoslavije Slobodana Miloševića.
Žalbeno vijeće proglasilo je Stanišića i Siamatovića krivim da su učestvujući u UZP-u izvršili deportaciju, prisilno premještanje, progon i i ubistva. Apelaciono vijeće proglasilo je Stanišića i Siamtovića odgovornim za njihova počinjenja po UZP-u.
Stanišić, bivši šef Službe državne bezbjednosti Srbije, i Simatović, bivši komandant Jedinice za specijalne operacije (JSO), nakon obnovljenog postupka su prvostepenom presudom osuđeni na po 12 godina zatvora za učešće u zločinima u BiH.
Pred Haškim tribunalom nijedan državni funkcioner Srbije ranije nije bio osuđen za umiješanost u rat u BiH.
Proces dug dvije decenije
Postupak protiv Stanišića i Simatovića trajao je nešto duže od dvije decenije i jedan je od najdužih procesa pred Haškim tribunalom.
Oni su uhapšeni 13. marta 2003. godine u Srbiji, poslije čega je Simatović prebačen u MKSJ 30. maja, a Stanišić 11 dana kasnije.
Suđenje im je počelo nakon šest godina po trećoj izmijenjenoj optužnici.
Poslije prvostepenog suđenja, Haški tribunal je 2013. godine Stanišića i Simatovića oslobodio krivice, ali je Apelaciono vijeće 2015. usvojilo žalbu Tužilaštva i zbog nepravilnosti u postupku naložilo da suđenje bude ponovljeno po istoj optužnici.
Novo suđenje Stanišiću i Simatoviću počelo je 13. juna 2017. i trajalo je pet godina, uz polugodišnju pauzu zbog pandemije koronavirusa.
Nakon obnovljenog postupka, MMKS je 2021. donio prvostepenu presudu kojom su Stanišić i Simatović osuđeni na po 12 godina zatvora za sudjelovanje u zločinima počinjenim u Bosanskom Šamcu u BiH.
Odluka Žalbenog vijeća Haškog tribunala da u potpunosti obnovi suđenje prva je takva odluka za zločine u BiH.
Tokom 228 dana obnovljenog suđenja saslušano je ukupno 80 svjedoka, od kojih 51 svjedok Tužilaštva i 29 svjedoka Odbrane, te prihvaćeno više od 6.000 dokaza.
