Tenzije na Kosovu
Svecla: Pozivam građane da ne nasjedaju na manipulacije kriminalnih grupa, žele haos
Policija Kosova je ranije, uprkos otporu grupe građana, ušla u opštinske objekte ovih sjevernih kosovskih opština. Iz policije je tada saopšteno da na ovaj način pomaže novim gradonačelnicima da pristupe službenim objektima tih opština
Ministar unutrašnjih poslova Kosova Xhelal Svecla saopštio je da su gradonačelnici Zvečana, Leposavića i Zubinog Potoka, opština u kojima većinski žive Srbi, ušli u svoje kancelarije. Oni su dan ranije položili zakletve.
Ocijenio je da je policija bila “profesionalna u suočavanju sa organizovanim kriminalnim grupama, koje su imale za cilj da ometaju taj proces”.
“Pozivam sve naše građane da ne nasjedaju na manipulacije kriminalnih grupa, koje zarad lične i grupne zločinačke koristi, žele haos i suspenziju vladavine prava i demokratije”, rekao je on, javlja Radio Slobodna Evropa.
Policija Kosova je ranije, uprkos otporu grupe građana, ušla u opštinske objekte ovih sjevernih kosovskih opština. Iz policije je tada saopšteno da na ovaj način pomaže novim gradonačelnicima da pristupe službenim objektima tih opština.
Gradonačelnik Zubinog Potoka Izmir Zeqiri, koji je također ušao u zgradu opštine, rekao je za Radio Slobodna Evropa da je njegov planov da se rad lokalnih vlasti odvija po zakonima Kosova.
Izjavu je dao nakon što je ušao u opštinsku zgradu u pratnji policajaca koji su prethodno suzavcem i šok bombama rastjerali lokalno srpsko stanovništvo.
“Zna se da se ovdje radilo po takozvanim paralelnim sistemom, uz intervenciju Srbije, preko kriminalnih grupa“, rekao je Zeqiri.
Pucnji su se ranije čuli i u Zvečanu, a na mjestu događaja su viđena i kola hitne pomoći. U Leposaviću su bačeni suzavac i šok bombe.
Vlasti Kosova su za nemire okrivile srpske “kriminalne i nelegalne strukture”.
“Nasilje neće prevladati. Srbija snosi punu odgovornost za eskalaciju”, naveo je na Twitteru šef kabineta predsjednice Kosova Vjose Osmani, Blerim Vela.
Zamjenik premijera Kosova Besnik Bislimi poručio je da se moraju obezbijediti uslovi da se u javnim institucijama obavljaju dužnosti.
“Oni koji su izabrani glasovima, mogu i da budu svrgnuti (sa vlasti) glasovima. Po pravilu, rijetko ko uživa podršku svakog građanina. Ali to ne znači da nezadovoljni građani mogu da blokiraju izabrane zvaničnike da odu na svoja radna mjesta”, napisao je on na Facebook profilu.
Američki ambasador na Kosovu Jeffrey Hovenier, pak, osuđuje akciju kosovskih vlasti oko pristupa opštinskim zgradama na sjeveru zemlje.
“Današnje nasilne mjere treba odmah prekinuti”, napisao je Hovenier na Twitteru.
Američki senator Chris Murphy, koji je ove sedmice posjetio Kosovo, na Twitteru je napisao da premijer Kosova Albin Kurti nije pomenuo “nikakav plan za ulazak u ove opštine”.
“Kao prijatelj Kosova zatečen sam i on [Albin Kurti] mora odmah da zaustavi ovu provokaciju”, napisao je Murphy na Twitteru.
Dodao je da službenici “tehnički imaju pravo pristupa ovim objektima”, ali je, prema njegovim riječima, u ovoj napetoj situaciji riječ o “namjernoj provokaciji i nepotrebnom koraku”.
Policajci povrijeđeni, pričinjena materijalna šteta
Policija Kosova je saopštila da je pet policajaca zadobilo lakše tjelesne povrede prilikom pokušaja da uđu u zgradu opštine Zvečan te da je pričinjena materijalna šteta na četiri službena vozila, od kojih je jedno zapaljeno.
“Službenici za javni red su u kontinuitetu razgovarali sa okupljenim građanima, tražeći od njih da napuste i ne ometaju rad državnih službenika, da raščiste put i omoguće im ulazak na radna mjesta, ali su to kontinuirano odbijali”, navodi se u saopštenju Policije.
Policija navodi da su njeni službenici bili gađani tvrdim predmetima i šok bombama.
Pripadnici Policije Kosova su, kako se navodi, bili prinuđene da reaguju u samoodbrani te da je upotrebljen suzavac kako bi se rastjerala masa, a gradonačelnicima omogućio ulazak u opštinske objekte.
Policija navodi da sarađuje sa pravosudnim organima, koji su slučaj okarakterisali kao “napad na ustavni poredak”.
Sirene na sjeveru Kosova
Najprije su se u petak oko podneva začule sirene u četiri opštine sa srpskom većinom na sjeveru, a potom su se građani okupili i ispred zgrada opština u Zubinom Potoku, Zvečanu i Leposaviću.
Gradonačelnici tri opštine sa srpskom većinom – albanske nacionalnosti – položili su zakletvu dan ranije u javnim objektima, poput škola, iz bezbjednosnih razloga budući da se u zgradama opštine nalaze Privremeni opštinski organi koji rade u sistemu Srbije.
Jedino je u Sjevernoj Mitrovici zgrada opštine koja radi po kosovskom sistemu i u njoj je Erden Atiq stupio na dužnost 19. maja.
Ministar za administraciju lokalne samouprave Elbert Krasniqi na svom Facebook nalogu je naveo da su novoizabrani gradonačelnici položili zakletvu, preuzeli mandat i da je njihov posao sada da služe građanima.
“Dajemo punu podršku u ispunjavanju ustavnih i zakonskih obaveza novih gradonačelnika. Kao centralne institucije, imamo obavezu da obezbijedimo i omogućimo ispunjavanje ovih obaveza”, naveo je Krasniqi i dodao da “opština pripada građanima i da ne mogu ostati bez nje”.
Šef Kancelarije za Kosovo u Vladi Srbije Petar Petković je izjavio u četvrtak da je njihovom zakletvom ozvaničena “okupacija četiri opštine” na sjeveru.
Zemlje Kvinte – Sjedinjene Države, Francuska, Italija, Njemačka i Ujedinjeno Kraljevstvo – su izrazile zabrinutost zbog aprilskih lokalnih izbora uz ocjenu da oni ne predstavljaju dugoročno stabilno političko rješenje za opštine ne sjeveru, jer ih je bojkotovala srpska zajednica.
Kvinta je pozvale Kosovo i Srbiju da “da hitno rade na obezbjeđivanju stabilne, reprezentativne i participativne demokratije u ovim opštinama”.
Lokalni izbori na sjeveru Kosova su održani 23. aprila nakon ostavke gradonačelnika iz redova Srpske liste – najveće partije kosovskih Srba – koji su se usprotivili odluci Vlade Kosova da sprovede proces preregistracije sa srpskih na kosovske tablice.
Te izbore je bojkotovalo većinsko srpsko stanovništvo u tom regionu, koje sada ne prihvata rezultate, odnosno nove gradonačelnike iz redova albanske zajednice.
Izlaznost na aprilskim izborima je bila 3,47 odsto od ukupnog broja upisanih u birački spisak.
