Bosna i Hercegovina obilježava svoj prvi Dan Evrope

Širom Evrope danas se obilježava 9. maj kao Dan pobjede nad fašizmom i Dan Evrope, u znak sjećanja na završetak Drugog svjetskog rata u Evropi 1945. godine i početak stvaranja Evropske unije (EU), pet godina kasnije.

Bosna i Hercegovina će, kao zemlja kandidat za članstvo u Evropskoj uniji, nizom događaja u Sarajevu, Banjaluci, Mostaru, Brčkom, Travniku i Jajcu, prvi put obilježiti Dan Evrope.

Dva važna događaja

Ove godine obilježava se 78. godišnjica završetka Drugog svjetskog rata i 73 godine od pokretanja inicijative za stvaranje današnje Evropske unije.

Ta dva važna događaja u istoriji Evrope, kao i svake godine, biće obilježena odavanjem pošte žrtvama fašizma i palim borcima u Drugom svjetskom ratu.

U zemljama Evropske unije poseban značaj ima Dan Evrope kao dan koji je označio prekretnicu u odnosima evropskih zemalja i otvorio put stvaranju zajednice država na tom kontinentu, dok je u Rusiji težište na proslavi Dana pobjede u Drugom svjetskom ratu.

U Rusiji se 9. maj obilježava kao Dan pobjede nad fašizmom tradicionalnom vojnom paradom na Crvenom trgu u Moskvi na kojoj se prikazuju ruska vojna dostignuća.

Dan pobjede nad fašizmom slavi se 9. maja u znak sjećanja na dan kada je 1945. nacistička Njemačka potpisala kapitulaciju u Drugom svjetskom ratu.

Dan Evrope, 9. maj, ustanovljen je kao dan sjećanja na deklaraciju francuskog ministra spoljnih poslova Roberta Šumana iz 1950. godine, koja se smatra prvim zvaničnim korakom u nastanku EU.

Deklaracija je bila prijedlog bivšim neprijateljima, Francuskoj i Njemačkoj, da uspostave organizaciju koja će zajednički upravljati njihovim industrijama uglja i čelika, kako se rat u Evropi nikada ne bi ponovio.

Prijedlog je doveo do stvaranja Evropske zajednice za ugalj i čelik 1951. godine, preteče Evropske ekonomske zajednice, odnosno današnje EU.

Niz događaja u BiH

Bosna i Hercegovina će danas, kao zemlja kandidat za članstvo u Evropskoj uniji, nizom događaja u Sarajevu, Banjaluci, Mostaru, Brčkom, Travniku i Jajcu, prvi put obilježiti Dan Evrope.

Zajedno slavimo bogatstvo kulture, tradicije, naslijeđa našeg kontinenta, kao i zajedničke ciljeve ka unapređenju kvalitete života građana širom Evrope, saopšteno je danas iz Delegacije Evropske unije u Bosni i Hercegovini.

U Sarajevu će se proslava odvijati ispred Vječne vatre, u zgradi u kojoj je smješten Europe House – novi centar EU – mjesto okupljanja gdje će javnost imati priliku učestvovati u brojnim događajima i informisati se o aktivnostima EU. Ispred Europe House, 9. maja u 20 sati, nastupit će šaroliki niz mladih, talentovanih bh. umjetnika, među kojima su Zoster, Helem Nejse, Lela i Laka, Marija Šestić, Aida Aršić Mušanović i Nedim Bašić.

Europe House bit će otvoren za javnost u junu 2023. godine. Nakon javnog takmičenja, izabran je vizuelni identitet i slogan Europe House. Pobjednički logotip osmislila je Ajša Beširević iz Sarajeva, dok je autorica pobjedničkog slogana „Stvaramo zajedno“ Ana Lukenda iz Ljubuškog.

Vječna vatra

Obnovu zgrade Vječne vatre podržala je Evropska unija u okviru tekućih inicijativa za podršku obnove objekata kulturnog naslijeđa i urbanog razvoja centra Sarajeva. Prva faza – unutrašnja obnova – uskoro će biti završena. U narednim fazama predviđena je rekonstrukcija fasade zgrade, sa tekućim radovima na urbanističkom razvoju u blizini koji će se razvijati u bliskoj saradnji sa lokalnim vlastima.

Dani evropskog filma održat će se u renomiranom sarajevskom kinu Meeting point od 10. do 19. maja. Dane filma otvorit će projekcija švedskog filma Hladni slučaj (2019). Švedska trenutno predsjedava Vijećem Evropske unije.

Nakon događaja u Sarajevu, aktivnosti povodom Dana Evrope 2023. se nastavljaju u Travniku i Jajcu gdje će se proslavljati postignuća mladih, civilnog društva i poduzetnika, a koncert klasične muzike će se održati na travničkoj tvrđavi 11. maja. U Banjaluci će 13. maja, povodom obilježavanja Dana Evrope i Evropske noći muzeja, biti održan koncert ispred Muzeja savremene umjetnosti Republike Srpske, na kojem će nastupiti Konstrakta i Zemlja Gruva i Letu Štuke.

Program za najmlađe

Za najmlađe će se organizovati potraga za blagom u Sarajevu, Banjaluci, Mostaru i Brčkom, kako bi mladi avanturisti mogli istraživati bogatstvo prirodnih ljepota Bosne i Hercegovine i učiti nove zanimljivosti. U Tuzli i Mostaru održat će se događaji Eurovisionaries, kviz o Evropskoj uniji kao i karaoke.

Na kraju, kao tradicionalni, značajan znak solidarnosti, jedinstva i zajedništva, objekti kulturne baštine u Sarajevu, Banjaluci, Mostaru, Brčkom, Travniku i Jajcu bit će 9. maja osvijetljeni zastavom Evropske unije.

Nadamo se da će nam se brojni građani pridružiti da zajedno obilježimo Dan Evrope, poručili su iz Delegacije EU u Bosni i Hercegovini.