I to je moguće u BiH: Zbog jednog spora osušilo se 8.000 kubika šume

Parazit potkornjak posljednjih nekoliko godina izazvao je sušenje oko 8.000 kubika šume na području Istočnog Dravara, ali sječu osušenih stabala onemogućava decenijski spor između privatnih vlasnika i šumskog gazdinstva „Klekovača-Potoci“ zbog čega prijeti širenje zaraze i sušenje prvoklasne šume na površini od nekoliko stotina hektara, piše Capital.

Vlasnici šumskog zemljišta sa ovog područja, uglavnom iz porodica Lukač i Marčeta, nekoliko puta su se bezuspješno obraćali i direktorima ŠG „Klekovača-Potoci“ i generalnim direktorima „Šuma Srpske“ upozoravajući da potkornjak može da se proširi i na državnu šumu.

Uprkos tome što su na njihovoj strani i rješenja Republičke uprave za geodetske i imovinsko-pravne poslove i presude Vrhovnog suda Republike Srpske, Lukači, Marčete i ostali vlasnici šuma uzalud upozoravaju da je sušenje poprimilo razmjere prirodne i privredne katastrofe.

„Mi smo se nekoliko puta obraćali upravi ŠG „Klekovača-Potoci“, kao i Direkciji „Šuma Srpske“. Slobodan Lukač se u ime vlasnika privatnih šuma 2016. godine obratio Upravi „Šuma Srpske“ i apelovao da se uključi u rješenje problema zato što su iz ŠG „Klekovača-Potoci“ odbijali da nam odobre tzv. sječu slučajnih užitaka u odjelu Vršak, iako je Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede još 2012. godine izdalo naredbu o sprovođenju mjera zaštite šuma sječom slučajnog užitka“, objašnjava za Capital Dragan Lukač, jedan od vlasnika sporne šume i bivši direktor ŠG „Klekovača-Potoci“.

“Sječa slučajnih užitaka”

Prema njegovim riječima, Slobodan Lukač je u pomenutom dopisu Upravi „Šuma Srpske“ naveo da ŠG „Klekovača-Potoci“ nije sposobna da planski organizuje i sprovede sječu slučajnih užitaka, te da uporno odbija njihove zahtjeve uz obrazloženje da se radi o spornoj šumi, a da pri tome nijednim aktom nije dokumentovala na osnovu čega se vodi spor za šumu Vršak.

„Tadašnji generalni direktor Risto Marić u januaru 2018. godine donio je zaključak da se pitanje rješavanja sječe drvne mase na lokalitetima Vršak, Žljeb i Rebra reguliše pisanim sporazumom između „Šuma Srpske“ i predstavnika građana koji na tim lokalitetima imaju pravni interes. Međutim, do tog sporazumza nikada nije došlo, iako smo upućivali hitne podneske. Ništa nam nije odgovorio ni pomoćnik ministra za šumarstvo i lovstvo Goran Zubić kome smo se obratili u julu 2018. godine“, kaže Lukač.

Jedna od zainteresovanih stranaka je i Goran Krčmar iz Banje Luke koji kaže da je neshvatljivo da šumsko gazdinstvo u Istočnom Drvaru ne poštuje sudske presude, iznad svega presudu Vrhovnog suda RS. On je u junu 2019. godine Okružnom tužilaštvu Banja Luka podnio krivičnu prijavu protiv odgovornih lica u „Šumama Srpske“, ŠG „Klekovača-Potoci“, te Republičkoj šumarskoj inspekciji.

„Prijavu sam podnio zbog sumnje da su počinjena krivična djela nesavjestan rad u službi, nepostupanje po propisima za suzbijanje bolesti životinja i bilja, a koje se odnosi na sprečavanje sječe oko 3.5000 kubika oboljelih stabala, te za krivično djelo neizvršenje sudske odluke. Počinjenjem tih krivičnih djela vlasnicima privatne šume nanesena je šteta od oko 180.000 KM, opštini Istočni Drvar oko 18.000, a ŠG „Klekovača-Potoci“, odnosno „Šumama Srpske“ šteta od oko 15.000 KM“, smatra Krčmar.

Krčmar: Dodatna šteta

On ističe da se zajedno sa Draganom Lukačem u decembru 2020. godine obratio Pravobranilaštvu RS tražeći sastanak, ali da su dobili odgovor da se obrate resornom ministarstvu.

„Pored toga, odgovoreno nam je da je u toku postupak pred Osnovnim sudom u Mrkonjić Gradu po tužbi Neđe Stevandića i ostalih protiv „Šuma Srpske“ i ŠG „Klekovača-Potoci“ u kojem Pravobranilaštvo RS zastupa Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede kao umješača na strani tuženih. Pravobranilaštvo je bilo obavezno da upozori resorno ministarstvo na to da će izgubiti taj spor, čime će biti nanesena dodatna šteta, ali to nije učinjeno“, kaže Krčmar.

Goran Krčmar

On objašnjava da su Neđo Stevandić i ostali u navedenom postupku podnijeli tužbu zbog neovlaštene sječe šume u privatnoj šumi, ističući da je Okružni sud u Banjoj Luci to potvrdio krajem aprila prošle godine.

„Prema toj presudi, „Šume Srpske“ i ŠG „Klekovača-Potoci“, te Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede dužni su tužiocima da nadoknade štetu u iznosu od oko 240.000 KM od čega se više od 45.000 odnosi na sudske troškove. Ništa od toga se ne bi desilo da se poštovalo pravo privatne svojine, odnosno presude brojnih sudova od sreskog suda u Drvaru iz 1957. godine, pa do presuda Vrhovnog suda RS iz 2004. i 2015. godine kojima je utvrđeno da je šuma na lokalitetima Vršak, Žljeb i Rebro privatna svojina“, zaključuje Krčmar.

On kaže da će u sporu porodica Lukač i Marčeta protiv ŠG “Klekovača-Potoci” taj iznos na kraju biti višestruko veći.

„Pošto se radi i o većim katastarskim česticama i o više šumskog bogatstva i odšteta će biti višestruko veća, a sve zbog toga što se ne uvažava pravo privatne svojine“, kaže Krčmar, dodajući da sud neće imati težak posao osim da presudi kao i u slučaju Stevandića.

Spor traje od Kraljevine Jugoslavije

U presudi Okružnog suda u Banjoj Luci u korist Neđe Stevandića i ostalih vlasnika privatne šume navodi se da je sudiji izvjestiocu u ovom predmetu poznato sporno područje.

„Prilikom napada gubara 1979. godine kao sudski pripravnik sam bio član komisije koja je obišla šumu Vršak koja je u blizini predmetne šume, a koja je bila privatna i sporna i za vrijeme Kraljevine Jugoslavije, a spor je nastavljen i poslije Drugog svjetskog rata“, navodi se u presudi. Iako se ne precizira šta je to sporno još iz vremena Kraljevine Jugoslavije, radi se o dugovječnom sporu između Lukača i Stevandića o čemu svjedoče presude Okružnog suda Bihać iz šezdesetih godina prošlog vijeka u čijem posjedu je Capital.