Upotreba nifuroksazida u tretmanu oboljelih od Covid-19 u svjetlu novih saznanja

Od decembra 2020. godine, širom svijeta je došlo do značajnog povećanja broja novih slučajeva oboljelih od COVID-19 sa pojavom znatno teže kliničke slike kod većine osoba, što se velikim dijelom smatra posljedicom prisustva novih sojeva virusa SARS CoV-2, piše Prvo zdravlje.

Jedna od karakteristika koja je inicijalno identificirana u novim sojevima je znatno veća zaraznost. U nastojanju da se pronađu što efikasniji načini liječenja oboljelih od COVID-19, naročito onih kod kojih ovo oboljenje uzrokuju novi sojevi, u posljednje vrijeme, objavljene su zanimljive studije koje, u aktuelnim preusmjeravanjima postojećih terapija odobrenih za druga oboljenja, na osnovu novih dokaza i u liječenje COVID-19 preporučuju uključivanje lijeka nifuroksazid u tretman oboljelih od ove infekcije.

Oralni antibakterijski lijek

Nifuroksazid je oralni antibiotik koji se decenijama koristi u liječenju akutne infektivne dijareje i odobren je od strane brojnih regulatornih tijela u svijetu. Nifuroksazid je antibakterijski lijek koji se koristi kod ljudi više od 50 godina, a patentiran je 1966. godine. Koristi se, uglavnom, u liječenju crijevnih infekcija praćenih akutnom infektivnom dijarejom čiji su uzročnici bakterije, zatim virusi, ali i paraziti i gljivice.

U publikaciji peruanskog autora Chang GA i sar. istaknuto je da je opravdano razmotriti uključivanje lijeka nifuroksazid u terapijske protokole liječenja COVID-19, kao prvi terapijski izbor infekcije uzrokovane koronavirusom, prvenstveno novim sojevima. Ovakve preporuke autori ove publikacije donose na osnovu rezultata provedenog istraživanja.
Autori pomenutog istraživanja ističu da novi sojevi koronavirusa, osim što generiraju veću zaraznost, također, češće i brže utječu na crijeva i to unutar četiri dana od pojave simptoma, što odgovara početnoj fazi bolesti kada se uglavnom pojavljuje simptomatologija infekcije gornjeg respiratornog sistema.

Peruanski naučnici, pozivajući se na studiju Nelsona i sar., ukazuju na antikancersko djelovanje nifuroksazida na osnovu saznanja da je nifuroksazid moćan inhibitor transkripcijskog faktora STAT3 koji je povezan sa nekoliko vrsta karcinoma i obično ukazuje na lošu prognozu. Pokazano je da je nifuroksazid moćan inhibitor aldehid dehidrogenaze 1 (ALDH1) i da selektivno uklanja ćelije s visokim sadržajem ALDH1 koje započinju rak.

Također je navedeno da su autori Khodir A i sar., u svom radu objavljenom u semptembru 2020. godine, istaknuli da nifuroksazid ima funkciju koja generira slabljenje akutnih plućnih i lezija miokarda povezanih sa sepsom te da bi se ova uloga nifuroksazida mogla objasniti prekidom signalnog puta TLR4 / inflamozoma NLRP3 / IL-1.
TLR je skraćenica za Toll-like receptor, a predstavlja receptore koji se nalaze na ćelijskim membranama i služe za prepoznavanje mikroorganizama. Kao rezultat njihove stimulacije, potiče se proizvodnja citokina i ekspresija molekula koje djeluju kostimulaciono u zrelim ćelijama što rezultira imunološkim upozoravajućim signalima. Prepoznata je važnost TLR4 kod COVID-19 te su predložena klinička ispitivanja potencijalnih antagonista TLR4 za liječenje COVID-19. U tom smislu, razmatrana je upotreba nifuroksazida, ne samo u blagim i umjerenim slučajevima COVID-19, već i u teškim i kritičnim slučajevima te u uznapredovalim stadijima bolesti kod pacijenata koji imaju značajnu sistemsku upalnu reakciju.

Kraća hospitalizacija i manja smrtnost

„Uzimajući u obzir ovaj efekat, upotreba nifuroksazida opravdana je ne samo u blagim i umjerenim slučajevima COVID-19, već i u teškim i kritičnim slučajevima i u uznapredovalim stadijima bolesti. Naše iskustvo upotrebe u tretmanu COVID-19 sugeriše vrlo značajno smanjenje hospitalizacija i stope smrtnosti. Što se tiče kliničkog odgovora na liječenje, primijetili smo da su svi pacijenti kod kojih je započeto liječenje nifuroksazidom i koji su prethodno primali terapiju ivermektinom imali poboljšanje opšte kliničke slike.

Što se tiče prisustva tečnih ili polutekućih stolica, one su riješene u periodu od jedan do tri dana. Isto tako, u prva 24 sata od početka liječenja nifuroksazidom, primijećeno je poboljšanje zasićenja kisikom od jedan do tri posto te su pacijenti dostigli normalne razine zasićenja krvi kisikom. Važno je napomenuti da poboljšanje općeg kliničkog stanja, sniženje povišene tjelesne temperature, smanjenje bola u prsima i poboljšanje saturacije, ukazuje da mogući signalni mehanizmi koje pokreće nifuroksazid, kao prepoznati potencijalni antagonist TLR4, nisu ograničeni samo na crijeva, već da postoji i efekat na nivou pluća, srca te drugih organa “, navodi se u studiji peruanskih naučnika.

Da nifuroksazid značajno utiče na smanjenje TLR4 (za 45,7 posto u plućima i 31,2 posto u srcu), pokazuju rezultati istraživanja Aboudouny MM. Navedeno kliničko poboljšanje upućuje na činjenicu da nifuroksazid, pored djelovanja na dijareju u crijevima poznatim mehanizmom, signalnim putevima pokreće mehanizme sa krajnjim protektivnim učincima na tkivo pluća i miokarda u okviru kliničke slike sepse kod COVID-19. Dalje se razmatra primjena monoterapije nifuroksazidom kod ovih stanja. U ovoj je studiji nifuroksazid ispoljio odličan sigurnosni profil, bez pojave neželjenih efekata. Preporučeno je da se uzima nifuroksazid suspenzija (200 mg/5 ml) kako bi se izbjegle smetnje gutanja i olakšalo pacijentima u onim slučajevima kada je gutanje otežano.

„Ovi dokazi pokazuju da nifuroksazid može biti od koristi kod kritično bolesnih pacijenata sa sepsom u COVID-19, ali dodatna klinička ispitivanja trenutno nedostaju i potrebno ih je provesti kako bi se donijeli konačni zaključci“, zaključuje se u ovoj studiji.