Borba s administracijom u BiH: “Ono kad ti fali jedan papir”

Bosna i Hercegovina je po svom državnom uređenju jedinstvena u svijetu. Ali, pravi fenomen je postala po pitanju administracije, sektora javnih usluga i javne uprave.

Prema posljednjem popisu BiH ima 3.531.159 stanovnika. Od tog broja, BiH ima više od 200.000 političara i zaposlenih u javnoj upravi, a samo za svoja primanja godišnje potroše 3,31 milijardi KM.

Prema projekcijama MMF-a, ukupna izdvajanja za javni sektor u BiH posljednjih godina iznose oko 3,3 milijarde maraka samo za plaće i naknade te 2,8 milijardi za materijalne troškove. To je ukupno 6,1 milijardi KM ili 23% ukupnog BDP-a. Ako tome dodamo da se samo s razine središnje vlade na subvencije javnim poduzećima godišnje izdvoji oko 400 miliona KM, onda troškovi postaju i veći, te su sve veći troškovi javnog sektora jedan od glavnih uzroka deficita na svim razinama.

Naprimjer,  žitelj glavnog grada, pored mjesne zajednice koja je dio sistema, ali ne i političko-teritorijalna jedinica za organizaciju lokalne uprave „izdržava“ pet nivoa vlasti.

Počinje se od opštine, iznad koje su grad, pa kanton. Zatim entitet i na kraju država BiH. Na svim nabrojanim nivoima su zaposleni ljudi u administraciji koje treba platiti.

Na državnom nivou je Predsjedništvo BiH, Parlamentarna skupština sa dva doma, Vijeće ministara sa devet ministarstava, te još 57 institucija, agencija, direkcija, instituta.
Federacija BiH ima Predsjednika i dvoje potpredsjednika, dvodomni Parlament – Predstavnički dom sa 26 komisija i odbora i Dom naroda sa 19 komisija i odbora, Vladu sa 16 ministarstava, šest ureda i službi, 12 uprava, te dvije agencije kao posebna tijela.

Republika Srpska ima Predsjednika RS, dva potpredsjednika, jednodomnu Skupštinu sa 16 odbora, Vladu sa 16 ministarstava i 27 svojih institucija.
Brčko Distrikt ima šest kancelarija, pored Gradonačelnika i njemu podređenih službe, te Skupštine.

Kantoni u FBiH imaju svoje skupštine, vlade, uprave, agencije… I svi pobrojani imaju svoju policiju, sudove, tužilaštva, pravobranilaštva, zatvore sa osuđenicima i čuvarima. Naravno, finansiraju se iz budžeta.