Kriza u Italiji: Najava većih nevolja za Evropu?

Italijanski predsjednik Sergo Mattarela imenovao je bivšeg zvaničnika Međunarodnog monetarnog fonda (MMF) Carla Cottarellija za privremenog nestranačkog premijera sa zadatkom da pokuša formirati novu vladu i uvede red u politička i ustavna previranja, skoro tri mjeseca od parlamentarnih izbora.

Nakon imenovanja za privremenog premijera, Cottarelli je novinarima rekao da će se novi izbori održati na jesen ili početkom naredne godine, javlja Reuters.

Mogućnost održavanja novih izbora izaziva strah među investitorima da bi glasanje moglo postati de facto referendum o članstvu Italije u eurozoni. Euro je dostigao najnižu vrijednost u posljednjih šest mjeseci i troškovi izdavanja obaveznica za italijansku vladu su porasli, navodi agencija.

Šta je sporno kod predloženog ministra finansija ?

The Guardian piše da je neriješena igra o budućnosti Italije u eurozoni iznudila ostavku populističkog premijera Giuseppea Contea, nakon što je predsjednik države odbio da prihvati Conteov kontroverzni prijedlog za ministra finansija.

“Mattarela je odbio da prihvati prijedlog da za ministra finansija bude izabran Paolo Savona, 81-godišnji bivši ministar industrije koji je ulazak Italije u euro nazvao “historijskom greškom,” precizira list.

Londonski dnevnik prenosi i da je Mattarela svoju odluku odbranio rekavši da imenovanje Savone za ministra finansija predstavlja rizik za italijanske porodice i građane, jer se stvorila neizvjesnost u italijanskoj ekonomiji.

“Bilo je više nego jasnih indikacija da Mattarela vjeruje da je očuvanje mjesta Italije u eurozoni od suštinskog značaja za finansijsku sigurnost zemlje i budućnost,“ piše Guardian i prenosi da su Matarelinu odluku kritikovali predsjednik Lige sjevera Matteo Salvini i lider pokreta Pet zvjezdica Luigi Di Majo.

Britanski list ocjenjuje i da su posljednja dešavanja Italiju izvela na neizvjestan put i prenosi stavove pojedinih analitičara koji vjeruju da je svaki pokušaj Mattarele da se suprotstavi populističkim partijama način da agituje kod svojih pristalica te da neutrališe raspoloženje protiv eura u Italiji.

“Oni su tvrdili da bi novi izbori mogli čak omogućiti stabilniju većinu za Pokret pet zvjezdica i Lige sjever,” zaključuje Guardian.

“Ekonomisti izračunavaju troškove obećanja koalicije – niži porezi, veće beneficije, raniji odlazak u penziju – to bi moglo da dostigne 170 milijardi eura, odnosno oko 10 posto italijanskog BDP-a,“ precizira dnevnik i ocjenjuje da bi potencijalno to moglo da pokrene najgori scenario u EU: dužničku krizu u grčkom stilu u trećoj najvećoj ekonomiji eurozone.

Sljedeća vlada Italije je sljedeća kriza u Evropi

CNN kaže da neki analitičari vjeruju da su “moderni varvari” bukvalno na rimskoj kapiji.

“Oni vjerovatno misle na to da nova koalicija, koja se sastoji od ksenofobičnih populista, demagoga i krajnje desnice, može oštetiti Evropsku uniju – ili još gore, može uništiti Evropu u cjelini,” piše CNN.

Za Italijane ovo nije ništa novo, jer se od jačanja Silvija Berlusconija devedesetih, Italija smatra problematičnom evropskom zemljom – posebno u političkom i ekonomskom smislu, kaže američka mreža.

Po mišljenju CNN, glavno pitanje je da li će pokret Pet zvjezdica skrenuti još dalje u desnicu kada se nađe u Vladi?

“Historija pokazuje da populisti kada jednom dođu na vlast ne napuštaju svoje autoritarne ideje tako brzo. Umjesto toga, kada zauzmu pozicije, upregnu sve raspoložive snage kako bi doveli do dalje polarizacije. Ako se to desi, Italija i Evropa će početi da izgledaju kao Trumpova Amerika,“ dodaje CNN.

Novi italijanski šok za Evropu

Evropa je već prebrodila toliko šokova – gotovo raspad eurozone, haotični priliv 2,5 miliona izbjeglica, referendum Brexit – te je sad u iskušenju da odbaci posljednju egzistencijalnu krizu koja se odvija u Rimu, no italijanska radikalno-populistička vlada mogla bi biti sila koja konačno prekida jedinstvo kontinenta, navodi Washington post.

Dvije polovice italijanske nove koalicije – desničarske populističke Sjeverne lige i ljevičarskog populističkog pokreta “Pet zvjezdica” – ne slažu se o mnogim pitanjima, ali su ujedinjeni u tome što prebacuju krivicu na Evropsku uniju, posebno Nijemce za probleme Italije.

List navodi Italiju kao pravi primjer za nedostatke u izgradnji Evrope:

“Nakupila je zastrašujuće državne dugove ne zato što ima privilegiju da štampa rezervnu valutu u svijetu (kao što to čine Sjedinjene Države); niti zbog toga što ima nacionalnu centralnu banku na koju se može osloniti da će smanjiti troškove pozajmljivanja (kao što to čini Japan); niti zbog toga što je skrivala svoje zaduživanje iza finansijskog inžinjeringa Wall Streeta i lažnih statističkih podataka (kao što je Grčka učinila). Naprotiv, Italija je jasno i otvoreno bezobzirna, jer su to bili poticaji koje je stvorio evropski monetarni sistem,“ navodi list.

Washington post postavlja pitanje kako se ova igra završava?

Kratkoročno, evropska ekonomija uživa ciklični rast, a centralna banka kupuje obveznice putem programa kvantitativnog olakšavanja, pa je kriza malo vjerovatna. Ali, dugoročno, čini se da se italijanska zaduženost kreće ka naglom porastu i kada dođe do sljedećeg usporavanja, Evropa se može naći u situaciji propalog slučaja mnogo puta većeg od Grčke tokom posljednje krize, zaključuje washingtonski dnevnik.